“Phàm thiên hạ phân lâu lại hợp, hợp lâu lại phân”. Câu mở đầu trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa này hóa ra lại rất đúng với Trung Quốc. Quốc gia này đã tan vỡ và thống nhất liên tục trong suốt hàng ngàn năm tồn tại của nó. Nguyên nhân là vì đâu?
Bản thân quốc gia khổng lồ này chính là một nền văn minh cổ xưa. Để có được hình dạng như hiện tại, các triều đại Trung Hoa đã phải chống chọi với rất nhiều lời nguyền địa lý.
Tại sao lại có câu “Thiên hạ phân lâu lại hợp, hợp lâu lại phân”?
Gác lại nhà Hạ mang nhiều tính thần thoại, ta xét đến triều đại Trung Quốc đầu tiên được ghi chép rõ ràng trong chính sử là Thương. Bản đồ nhà Thương so với Trung Quốc hiện tại bé hơn rất nhiều. Từ thời Chu, chúng ta tiến nhanh đến thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc, là những giai đoạn Trung Quốc phân rã làm nhiều quốc gia nhỏ, để rồi thống nhất thành đế quốc Đại Tần trong tay Thuỷ Hoàng đế. Tuy nhiên, thời gian hợp nhất ngắn ngủi này cũng nhanh chóng đi tới phân ly vào thời Hán Sở tranh hùng, để rồi tái thống nhất lần nữa dưới triều đại nhà Hán.
Từ đó về sau chúng ta tiếp tục thấy chuyện phân ly – hợp nhất trở thành thường tình trong lịch sử Trung Quốc. Hết Tam Quốc rồi đến Tấn, hết Ngũ Hồ loạn Hoa rồi đến Nam Bắc triều, Tùy, Đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh. Nước Trung Quốc hiện tại nhờ kế thừa đất đai Thanh triều mà trở nên khổng lồ. Dù vậy, họ vẫn chưa hoàn toàn hợp nhất được mọi lãnh thổ mà nhà Thanh để lại.